Ang mga aklat ni Balagtas

ANG MGA AKLAT NI BALAGTAS
Maikling sanaysay at tula ni Gregorio V. Bituin Jr.

May apat akong aklat hinggil sa dalawang akda ni Francisco Balagtas. Tatlong magkakaibang aklat hinggil sa Florante at Laura, at isang aklat hinggil sa Orozman at Zafira.

Ang aklat na "Ang Pinaikling Bersyon: Florante at Laura" ay mula kina Gladys E. Jimena at Leslie S. Navarro. Inilathala iyon noong 2017 ng Blazing Stars Publication, na binubuo ng 144 pahina, 18 ang naka-Roman numeral at 126 ang naka-Hindu Arabic numeral. May sukat ang aklat na 5 and 1/4 inches pahalang at 7 and 3/4 inches pababa.

Ang aklat na "Mga Gabay sa Pag-aaral ng Florante at Laura" naman ay mula kay Mario "Guese" Tungol. May sukat na 5 and 1/4 inches pahalang at 8 and 1/4 inches pababa, inilathala iyon noong 1993 ng Merriam Webster Bookstore, Inc., at naglalaman ng 152 pahina. 

Ang dalawang nabanggit na aklat ay pawang nabili ko sa Pandayan Bookshop sa loob ng Puregold Cubao. Ang una ay nagkakahalaga ng P47.00 habang ang ikalawa naman ay P74.00

Ang ikatlo kong aklat hinggil sa "Florante at Laura" ay mula kay national artist for literature Virgilio S. Almario. May sukat na 5 and 3/4 inches pahalang at 8 and 3/4 inches pababa, ikasiyam na limbag na iyon ng ikatlong edisyon at inilathala noong 2023 ng Adarna House, at binubuo ng 154 pahina. Nabili ko iyon sa Fully Booked sa Gateway, Cubao, sa halagang P199.00.

Ang ikaapat naman ay ang Orozman at Zafira, na ang editor din ay si pambansang alagad ng sining para sa panitikan na si Virgilio S. Almario. May sukat iyong 8 and 1/2 inches pahalang at 11 inches pababa. Inilathala iyon noong taon 2020 ng Komisyon sa Wikang Filipino (KWF) sa tulong ng Pambansang Komisyon para sa mga Kultura at mga Sining (NCCA), at may 314 pahina. Nabili ko ang nasabing aklat sa Solidaridad Bookshop noong Hunyo 3, 2021 sa halagang P400.00.

Ang Florante at Laura ay binubuo ng 399 saknong, na ang bawat saknong ay may apat na taludtod, habang ang Kay Celia naman na pinag-alayan ng Florante ay may 22 saknong, at Sa Babasa Nito ay may 6 na saknong, ang kabuuan nito ay 427 saknong. Ibig sabihin, 427 saknong times 4 taludtod bawat saknong equals 1,708 saknong ang bumubuo sa buong Florante at Laura. Habang ang isa pang akda ni Balagtas, ang Orozman at Zafira, ay may kabuuang 9,034 na taludtod.

Samakatuwid, 9,034 divided by 1,708 equals 5.29543, o limang ulit na mas malaki at mas mahaba ang Orozman at Zafira kaysa Florante at Laura. Kaya malaking bagay na napabilang ito sa aking aklatan.

Naaalala ko, nasa ikalawang taon ako sa hayskul nang binasa ko bilang bahagi ng aralin ang Florante at Laura. Marahil ay may batas na nagsasabing dapat pag-aralan ng mag-aaral ang Florante at Laura sa ikalawang taon sa hayskul, habang sa unang taon ay Ibong Adarna, at sa ikatlo ay Noli Me Tangere at sa ikaapat na taon, bago gumradweyt sa hayskul, ay El Filibusterismo.

Subalit nasaliksik ko na may batas na dapat aralin ang Noli at Fili, sa pamamagitan ng Batas Republika 1425 o yaong tinatawag na Rizal Law. Hinanap ko naman kung anong batas na nagsasabing pag-aralan ang Florante at Laura, subalit di ko mahanap.

Ang meron ay Proclamation No. 373, s. 1968 na itinalaga ang Abril 2, 1968 bilang "Francisco Balagtas Day" na nilagdaan ng matandang Marcos, habang nilagdaan naman ni dating pangulong Cory Aquino ang Proclamation No. 274 na nagtatalaga sa taon 1988 bilang Balagtas Bicentennial Year. Sa proklamasyong ito ay nabanggit naman ang Florante at Laura:

Purpose of the Proclamation
Recognizes the need to foster and propagate Balagtas' nationalistic fervor
Balagtas' literary works, such as "Florante at Laura," express nationalistic sentiments
Aims to support and promote activities related to the bicentennial celebration of Balagtas' birth anniversary

Subalit hindi pa rin natin matagpuan ang batas na nagsasabing dapat pag-aralan sa hayskul ang Florante at Laura. Gayunpaman, alam kong mayroon nito, na hindi lang natin sa ngayon matagpuan.

Maganda ring nasaliksik na ang isa pang akda ni Francisco Balagtas - ang Orozman at Zafira. At marahil kung hindi nagkasunog sa bahay nina Balagtas noon, ay maaaring buhay pa at muling inilathala ang iba pa niyang akda. Mabuti't natagpuan ang Orozman at Zafira.

Kumatha ako ng munting tula hinggil sa mga ito.

MAHAHALAGANG AKDA NI BALAGTAS

hayskul ako nang inaral / ang Florante at Laura
may-asawa nang mabili / ang Orozman at Zafira
mga akda ni Balagtas / na napakahahalaga
mga gintong kaisipan / ang sa atin ay pamana

bagamat sa ngayon, ito'y / nabibigyan pa bang pansin?
na inaaral sa hayskul / upang makapasa lang din
subalit kahit paano, / ito'y nababasa pa rin
pagkat sa eskwela'y atas / na akdang ito'y basahin

dahil sa ako'y makata / at mahilig sa pagtulâ
kaya mga akdang ito'y / iniingatan kong sadyâ
para sa mga susunod / na salinlahi't ng bansâ
ay maipagmalaki pa / ang kay Balagtas na kathâ

malalim na pang-unawa, / nag-iba man ang panahon
ay pahalagahan pa rin / ang akda, na isang hamon
sa inyo, sa ating lahat, / at sunod pang henerasyon
mamamatay ako, tayo, / ngunit di ang akdang iyon

02.23.2024

Mga Komento

Mag-post ng isang Komento

Mga sikat na post sa blog na ito

Ang tula sa rali

Imahe
ANG TULA SA RALI minsan, may kredibilidad din ang nilikhang tula pag kasama sa pakikibaka ng manggagawa pag nakikipamuhay sa magsasaka't dalita at sa Mendiola'y binibigkas ang tulang kinatha madalas, may handa na akong tulang bibigkasin isang araw bago ang rali, paksa'y aalamin anong linya't tindig sa isyu, iyon ang sulatin bagamat bawat tula ko'y may tugma't sukat pa rin di ko pupurihin sa tula ang kapitalista kundi ilantad ang kanilang pagsasamantala di ko pupurihin ang tula sa kapitalista kundi ilahad ang nasang panlipunang hustisya iyan ang papel kong mahalagang ginagampanan nasa rali man, nasa komunidad o saanman ako'y makatang adhika'y makataong lipunan at pagtula ko sa rali'y pagsisilbi sa bayan - gregoriovbituinjr.
Magbasa nang higit pa

KaBaSib (KAmatis, BAwang at SIBuyas)

Imahe
litrato mula sa google KABASIB (KAMATIS, BAWAT AT SIBUYAS) kamatis, bawang at sibuyas kinakaing hilaw at hubad ito ang aking pampalakas sa kilo-kilometrong lakad bawang ay ngunguyaing hilaw habang naglalakad sa lansangan pagkat ito'y bitamina raw upang tumibay ang kalamnan masarap naman ang kamatis habang tumatakbo ang isip panlaban sa problema't hapis habang pag-asa'y halukipkip sa sibuyas tiyak luluha ngunit nalilinis ang mata di mo ramdam ang pagkapata kundi katawan mo'y gagana paghaluin mo yaong tatlo nang may maalab na pagsuyo tiyak lalakas ka’t lilisto kaya di ka na madudungo - gregbituinjr.
Magbasa nang higit pa

Salitang ugat at panlapi

Imahe
SALITANG UGAT AT PANLAPI tula ni Gregorio V. Bituin Jr. huwad nga ba ang huwaran at ulid ang uliran? ano nga bang salitang ugat ng mga pangngalan? bulo ba sa kabuluhan, tarong sa katarungan? tuto sa katuturan, bihasa sa kabihasnan? ang salitang ugat ay salitang buo ang kilos tulad ng gayat, ihaw, luto, inin, kain, ubos ang wikang Filipino kung aaralin nang lubos ito'y madaling unawain, maganda't maayos ang salita'y binubuo ng ugat at panlapi kinakabit sa unahan ng salita'y unlapi at pag kinabit sa gitna ng salita'y gitlapi at pag nasa dulo naman ng salita'y hulapi iyo bang napupuna sa mga usapan natin nagbago ang kahulugan pag panlapi'y gamitin sa salitang ugat, kaya ito'y iyong alamin magkaiba ang kakain, kumain at kainin salitang ugat at panlapi'y dapat maunawa pagkat ganito ang kayarian ng ating wika halina't wikang Filipino'y gamitin sa tula sa pangungusap at pagkatha ng mga talata 01/15/2020
Magbasa nang higit pa